برای درمان لکنت از سالهای گذشته تا به امروز راه های مختلفی پیشنهاد و ارائه شده است که گروهی از آنها با شکست مواجه شده و برخی هم موفق بودند. قطعا هنوز درمانی برای لکنت به وجود نیامده که مستقیم بر روی مغز تغییرات ایجاد کند، اگر با این ادعا مواجه شدید از خود و یا کودکتان مراقبت کنید چون با یک شیاد طرف هستید. تنها روش درمانی برای درمان لکنت تا به امروز درمان از طریق گفتار درمانی بوده است. در ادامه تمامی جنبه های این مبحث یعنی درمان لکنت را بررسی میکنیم.
لکنت چیست؟
لکنت به عنوان یکی از اختلالات گفتاری شناخته میشود که ممکن است تأثیرات جدی بر روی توانایی ارتباطی فرد بگذارد. این اختلال اغلب با تکرار یا تعویق در تولید کلمات و صداها در طی مکالمات همراه است. افراد مبتلا به لکنت ممکن است در ابتدای کلمات به تکرار مکث‌هایی داشته باشند یا بعضی از صداها را به صورت نامنظم تولید کنند. این مشکل می‌تواند باعث شود که گفتار افراد ناپایدار و نامنظم به نظر بیاید. لکنت می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از زندگی افراد تاثیر بگذارد، از جمله ارتباطات شخصی و اجتماعی تا عملکرد تحصیلی و حرفه‌ای. این اختلال ممکن است در دوران کودکی شروع شود و به مدت طولانی تا دوران بزرگسالی ادامه داشته باشد.
علائم و عوامل لکنت
از علائم و نشانه‌های شایع لکنت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تکرار کلمات یا صداها
- مکث‌های بی‌جهت در گفتار
- تعویق در تولید کلمات
- سختی در آغاز گفتار
- ایجاد تنش و استرس در فرد
این علائم ممکن است در طول مکالمات فرد ظاهر شوند و موجب ناراحتی و ناامیدی در افراد مبتلا به لکنت شوند. این اختلال به طور چشمگیری توانایی ارتباطی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
لکنت یک اختلال پیچیده است و عوامل متعددی می‌توانند موجب ظهور آن شوند. برخی از عوامل موجب لکنت که جزو رایج ترین عوامل لکنت هستند عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: افرادی که اختلال لکنت را در تاریخچه خانوادگی دارند، احتمال اینکه به این اختلال دچار شوند وجود دارد.
- عوامل محیطی: استرس، فشار روانی، و تجربیات نامطلوب می‌توانند به افزایش لکنت منجر شود.
بهترین روش درمان لکنت
تا به امروز می توان گفت موثر ترین و بهترین راهی که برای درمان لکنت وجود دارد، گفتاردرمانی است. بسیاری از کودکانی که با یک روش درمانی درست و متناسب با شرایطشان توسط یک گفتاردرمان مسلط، دوره درمان لکنت را سپری کرده اند، هیچگاه دچار بازگشت لکنت نشده اند. امروزه در علم گفتاردرمانی برای هر فردی که دارای لکنت است، متناسب با سن و ویژگی های لکنت فرد، روش های درمان مختلفی وجود دارد، که کمک می‌کند درمان لکنت در بهترین حالت و کوتاه ترین زمان صورت گیرد.
باید حواسمان باشد که گفتار درمانی یک حیطه از توانبخشی است و علم توانبخشی با مداومت بر تمرین های درست و موثر، در طول زمان باعث تغییرات مثبت در مغز می شود. پس گفتار درمانی نمی تواند در یک زمان کوتاه یا در یک جلسه، اختلال لکنت کودک شما را درمان کند. اگر با چنین موضوعی در ارتباط با درمان لکنت در یک جلسه مواجه شدید در انتخاب درمانگر خود دقت کنید. گفتار درمانی بیشتر بر اساس شرطی سازی، رفتار درمانی و همینطور اصلاح کردن محیط، لکنت را درمان می کند.
چه سنی برای درمان لکنت مناسب است؟
شاید شما فرد بزرگسالی باشید که سالها اختلال لکنت با شما همراه بوده و این اختلال مسائل و مشکلات زیادی برای شما در مسیر زندگی، انتخاب شغل و… ایجاد کرده است و به این فکر کنید که دیگه زمان مناسبی برای درمان لکنت شما نیست. نکته مهم این است که درمان لکنت در هر سنی می تواند انجام شود و برای سنین مختلف، مراحل و شیوه های متفاوتی دارد. البته باید توجه داشت که درمان لکنت در کودکان (مخصوصا کودکان زیر سن مدرسه)، زمانی که مدت زیادی از شروع لکنت نگذشته است، راحت تر و پایدارتر خواهد بود. در بسیاری از موارد کودکی که در زمان مناسب درمان شده است، در بزرگسالی چیزی از لکنت در خاطرات او باقی نمانده است. در واقع میتوان گفت که هر چقدر از زمان شروع لکنت فاصله میگیریم، ابعاد زندگی کودکان بیشتر تحت تاثیر اختلال لکنت قرار می گیرد. به عبارت دیگر، فرد در بزرگسالی پر از احساسات و افکار منفی نسبت به خود و گفتار خود است. پس درمان لکنت به صورت زودهنگام، علاوه بر این که می‌تواند درمان لکنت کوتاه تر و راحت تری باشد باعث می شود کودک خاطرات منفی کمتری را از لکنت کردن همراه با خود داشته باشد و تاثیرات منفی بر زندگی کودک را به حداقل می‌رساند.
کلام آخر…
در این مقاله به بررسی اختلال لکنت پرداختیم، یک اختلال گفتاری که می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر روی توانایی ارتباطی افراد داشته باشد. این مشکل می‌تواند زندگی روزمره افراد را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است باعث تجربیات منفی و ناامیدی شود. درمان این اختلال، با روش گفتار درمانی که میتوان گفت موثر ترین روش است، در سنین مختلف انجام میشود. پیشنهاد میشود برای درمان این اختلال به صورت زود هنگام اقدام شود تا از بسیاری از افکارو تجربیات منفی فرد مبتلا جلوگیری شود.