اضطراب جدایی یک واکنش طبیعی و شایع در کودکان است که در آن از جدایی از والدین یا مراقبان خود می‌ترسند. این اضطراب معمولاً در سنین 18 تا 24 ماهگی به اوج خود می‌رسد و با افزایش سن به تدریج کاهش می‌یابد. با این حال، در برخی از کودکان، اضطراب جدایی شدیدتر و پایدارتر است و می‌تواند به عنوان یک اختلال اضطرابی شناخته شود. تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید تا به بررسی اضطراب جدایی بپردازیم.
مفهوم اضطراب جدایی
اضطراب جدایی یک واکنش طبیعی و شایع در کودکان است که در آن از جدایی از والدین یا مراقبان خود می‌ترسند. این اضطراب معمولاً در سنین 18 تا 24 ماهگی به اوج خود می‌رسد و با افزایش سن به تدریج کاهش می‌یابد. با این حال، در برخی از کودکان، اضطراب جدایی شدیدتر و پایدارتر است و می‌تواند به عنوان یک اختلال اضطرابی شناخته شود.
اختلال اضطراب جدایی یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن کودک از جدایی از والدین یا مراقبان خود ترس و اضطراب شدید و غیرمنطقی را تجربه می‌کند. این ترس و اضطراب می‌تواند به حدی شدید باشد که کودک از رفتن به مدرسه، مهدکودک یا سایر مکان‌هایی که والدینش حضور ندارند، امتناع کند.
پیامدهای عدم درمان اضطراب جدایی
عدم درمان اضطراب جدایی می‌تواند عواقب و پیامدهای منفی متعددی در پی داشته باشد. در ادامه به برخی از این عوارض و پیامدها اشاره می‌کنیم:
مشکلات در یادگیری
- کودک در یادگیری خواندن و نوشتن مشکل پیدا می‌کند.
- درک مفاهیم درسی برای کودک دشوار می‌شود.
- کودک ممکن است از مدرسه و یادگیری بیزار شود.
مشکلات اجتماعی
- کودک از صحبت کردن در جمع اجتناب می‌کند.
- اعتماد به نفس کودک پایین می‌آید.
- کودک در برقراری ارتباط با دیگران مشکل پیدا می‌کند.
- کودک ممکن است مورد تمسخر و اذیت و آزار سایر کودکان قرار گیرد.
- کودک ممکن است از فعالیت‌های اجتماعی کناره‌گیری کند.
مشکلات عاطفی
- کودک احساس سرخوردگی و اضطراب می‌کند.
- عزت نفس کودک پایین می‌آید.
- کودک ممکن است به انزوا و افسردگی دچار شود.
- کودک ممکن است در معرض خطر ابتلا به اختلالات رفتاری و روانی قرار گیرد.
علاوه بر موارد ذکر شده، عدم درمان اضطراب جدایی می‌تواند در موارد زیر نیز مشکل ایجاد کند:
اشتغال: فرد در یافتن شغل مناسب دچار مشکل می شود و یا در محل کار با چالش‌هایی در زمینه برقراری ارتباط روبرو می‌شود.
روابط: فرد در برقراری ارتباط با دیگران و ایجاد روابط عاطفی مشکل پیدا می‌کند و کیفیت زندگی فرد به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
علائم اضطراب جدایی
علائم و نشانه‌های اضطراب جدایی می‌تواند در کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد. در ادامه به برخی از علائم و نشانه‌های شایع اضطراب جدایی در کودکان اشاره می‌کنیم:
جدایی سخت از والدین
کودک به شدت از جدایی از والدین خود امتناع می‌کند.
در جدایی از والدین، با گریه و جیغ واکنش نشان می دهد.
ترس از تنها ماندن
کودک از تنها ماندن در خانه یا اتاق خود می‌ترسد.
از رفتن به مدرسه، مهدکودک یا سایر مکان‌هایی که والدین حضور ندارند، امتناع می‌کند.
ممکن است کابوس‌هایی در مورد تنها ماندن داشته باشد.
وابستگی افراطی به والدین
کودک دائماً به دنبال والدین خود است و از آنها جدا نمی‌شود.
در فعالیت‌های مختلف، حتی در فعالیت‌هایی که برای سن او مناسب نیست، خواهان حضور والدین خود است.
نگرانی بیش از حد از سلامتی والدین
کودک دائماً در مورد سلامتی والدین خود نگران است.
می‌ترسد که والدینش فوت کنند یا اتفاقی برای آنها بیفتد.
مشکلات خواب
کودک کابوس‌هایی در مورد جدایی از والدین یا گم شدن خود می‌بیند.
کودک در به خواب رفتن مشکل دارد.
در طول شب چندین بار از خواب بیدار می‌شود.
خواب ناآرامی دارد.
مشکلات تحصیلی
کودک در تمرکز در کلاس درس مشکل دارد.
نمرات تحصیلی او افت می‌کند.
از رفتن به مدرسه امتناع می‌کند.
رفتار درمانی کودکان در غرب تهران
راهکارهای درمان اضطراب جدایی
درمان اضطراب جدایی به سن و شدت علائم بستگی دارد. درمان شناختی-رفتاری، یکی از متد های درمانی اضطراب جدایی می باشد که تا به الان موثر واقع شده است.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
این نوع درمان به کودک یا بزرگسال کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود را در مورد جدایی شناسایی و تغییر دهد. CBT به فرد کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله‌ای را یاد بگیرد و اضطراب خود را مدیریت کند.
مواردی که می‌توانند به درمان اضطراب جدایی کمک کنند:
- ایجاد یک برنامه جدایی تدریجی: به کودک یا بزرگسال کمک کنید تا به تدریج به جدایی از افراد مورد علاقه خود عادت کند. برای مثال، ابتدا برای مدت کوتاهی از آنها جدا شوید و به تدریج این زمان را افزایش دهید.
- ایجاد یک روال خداحافظی: یک روال خداحافظی کوتاه و شیرین ایجاد کنید تا کودک یا بزرگسال بداند که چه زمانی باز خواهد گشت.
- اطمینان خاطر دادن: به کودک اطمینان خاطر بدهید که دوستش دارید و به زودی باز خواهید گشت.
- تشویق: کودک را برای مقابله با اضطراب جدایی تشویق کنید.
- صبر و حوصله: صبر و حوصله داشته باشید و به یاد داشته باشید که درمان اضطراب جدایی زمان می‌برد.
در صورت مشاهده علائم اضطراب جدایی در خود یا کودکتان، به یک متخصص مراجعه کنید.